04.2024
Napisy na tablicach zawieszonych na murze:
Patriotom niewinnie pomordowanym przez komunistów w latach 1945 – 1956
Pamięci ofiar systemów totalitarnych i wszytskich więźniów sumienia 1939 – 1989
Zginęli za wolną i niepodległą Polskę
zamordowani przez komunistrycznych oprawców
w latach 1945 – 1956
w wiezieniu przy ulicy Montelupich
Wzniesiony pod koniec XIX wieku olbrzymi gmach przyszłego więzienia był fragmentem kompleksu wojskowego i fortyfikacji Twierdzy Kraków. Od 1905 roku władze austriackie umieściły w budynku c.k. Sąd Garnizonowy i Sąd Obrony Krajowej, a następnie więzienie. Pierwsi więźniowie trafili tu w czasie I wojny światowej. W czasie dwudziestolecia międzywojennego przeznaczenie gmachu nie zmieniło się. Kiedy zaś wybuchła II wojna światowa więzienie przejęło Einsatzkommando 2 działające przy 14. Armii Wermachtu. W Generalnym Gubernatorstwie więzienie zostało przemianowane na Urząd Komendanta Policji SD dystryktu krakowskiego. Likwidacja więzienia przez Niemców nastąpiła zimą 1945 roku, tuż przed wejściem Armii Czerwonej. Budynek został przejęty krótko po tym przez NKWD. Rok później w budynku urządzono WUBP w Krakowie