Warszawa, ul. 11 Listopada 68, Rogatka Bródnowska i ul. 11 Listopada 66.

03.2025


Budynek powstał według projektu Wiktora Junoszy-Piotrowskiego.

Budynek pełnił funkcję rogatki przy drodze prowadzącej na Bródno, a zarazem wartowni kontrolującej pobliski trakt kolejowy. Podczas okupacji niemieckiej podczas I wojny światowej, Niemcy zorganizowali w nim mieszkania a na posesji działał miejski skład kamienia brukowego na potrzeby dynamicznie rozwijającej się wówczas dzielnicy.

Pod koniec II wojny światowej, po zajęciu prawobrzeżnej Warszawy w 1944 roku przez Armię Czerwoną, NKWD zorganizowała w budynku Wojskowy Trybunał Wojenny. Rezydowała tu również sowiecka prokuratura działająca w trybie doraźnym. Położona obok, przy ulicy 11 listopada 66 kamienica, pełniła rolę obiektu śledczego, w którym funkcjonariusze NKWD lub Smiersza prowadzili przesłuchania. Skazanych przed egzekucjami przetrzymywano w piwnicach budynku przy ul. Strzeleckiej 8. Rozstrzeliwanych zaś grzebano u podnóża pobliskiego nasypu kolejowego.

Rogatka Bródnowska


W hołdzie beimiennym żołnierzom Polskiego Państwa Podziemnego
zamordowanymi przez NKWD w latach 1944-1945.
Warszawa, ul. 11 Listopada 68, Rogatka Bródnowska i ul. 11 Listopada 66.
Warszawa, ul. 11 Listopada 68, Rogatka Bródnowska
Warszawa, ul. 11 Listopada 68, Rogatka Bródnowska
Warszawa, ul. 11 Listopada 66

Pamiątki po więźniach aresztu NKWD na Pradze-Północ

Dom przy ul. 11 Listopada 66 ma mroczną przeszłość. W latach 1944-45 działał tu areszt śledczy NKWD, w którym przetrzymywano i poddawano represjom polskich obywateli. Napisy pozostawione przez nich w piwnicy zachowały się do dziś. Budynek jest jednym z adresów na tzw. „czerwonej mapie Pragi”.

Sowiecki areszt tymczasowy

Od jesieni 1944 roku w rejonie ulic 11 Listopada, Szwedzkiej, Strzeleckiej i Środkowej sowieccy funkcjonariusze przejmowali ocalałe kamienice na swoje kwatery. Górne kondygnacje adaptowali na pomieszczenia operacyjno-biurowe, piwnice zamieniali na cele. Budynek pod nr 66 był wykorzystywany jako areszt tymczasowy przez komisarzy z głównej placówki NKWD zlokalizowanej przy Strzeleckiej 8. Obok, w sąsiednim budynku rogatki bródnowskiej przy ul. 11 Listopada 68, funkcjonował do 1945 roku Sowiecki Trybunał Wojenny.

W budynku pod nr 66 więźniów uznanych za politycznych wrogów (m.in. żołnierzy Polskiego Państwa Podziemnego), brutalnie przesłuchano i torturowano.